صدور یک رای وحدت رویه درباره «خسارت تاخیر تادیه »
دکتر علی خالقی، حقوقدان و استاد دانشگاه، از صدور یک رای وحدت رویه جدید در جلسه امروز (سهشنبه) هیات عمومی دیوان عالی کشور خبر داد.

دریافت خسارت تأخیر تأدیه وجه نقد در قوانین ما سرگذشتی پر پیچ و خم دارد. بر اساس نظرات فقهای شورای نگهبان در اوایل انقلاب، از جمله نظریه مورخ ٦٢/٠٨/٢٥ دریافت خسارت تأخیر تأدیه که در مواد ٧١٢ و ٧١٩ ق.آ.د.م ١٣١٨ پیش بینی شده بود، مغایر با موازین شرعی اعلام شد و پس از آن، دادگاه ها نیز از صدور حکم به آن خودداری می ورزیدند. اما، روند رو به رشد کاهش ارزش پول از یکسو و سوءاستفاده برخی بدهکاران از وضعیت پیش آمده از سوی دیگر، مجمع تشخیص مصلحت را بر آن داشت تا با الحاق تبصره ای به ماده ٢ قانون صدور چک و سپس تفسیر آن در سال ١٣٧٧، اخذ خسارت تأدیه از وجه چک را مجاز شمارد.
در سال ١٣٧٩ ماده ٥٢٢ ق.آ.د.م، این امتیاز را که در مورد چک مطلق بوده با قیود و شروطی به سایر دیونی که موضوع آن وجه نقد است «نیز» تسری داد. این شروط عبارتند از مطالبه دائن، تمکن مدیون و امتناع او از پرداخت، علاوه بر شرط همیشه حاضر تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه.
در پرونده وحدت رویه امروز، اختلاف نظر راجع به توقف یا عدم توقف محاسبه خسارت تأخیر تأدیه وجه چک با صدور حکم اعسار از پرداخت محکوم به و یا تقسیط آن مطرح بود. شعبه هشتم تجدیدنظر استان یزد رأی شعبه اول دادگاه شهرستان میبد را که اعلام کرده بود «خسارت تأخیر تأدیه وجه چک مشمول قانون خاص است و قیود ماده ٥٢٢ ق.آ.د.م را ندارد. بنابر این به صرف صدور حکم اعسار یا تقسیط، محکوم علیه از پرداخت خسارت تأخیر تأدیه معاف نمی شود» تأیید نموده بود، اما شعبه اول تجدیدنظر با نفی خصوصیت در قانون صدور چک، اعلام کرده بود «به محض صدور حکم اعسار…، پرداخت خسارت تأخیر تأدیه متوقف و به بدهی محکوم علیه خسارت تعلق نمی گیرد.»
سابقه تقنینی در الحاق یک تبصره به ماده ٢ قانون صدور چک در سال ١٣٧٦، و قبل از آن، حکم مندرج در ماده ١٢ همین قانون مصوب ١٣٥٥ و نیز رأی وحدت رویه شماره ٨١٢ مورخ ١٤٠٠/٠٤/٠١ نشان می داد که مطالبه خسارت تأخیر تأدیه وجه چک به طور مطلق و صرفنظر از شروط لاحق مندرج در ماده ٥٢٢ ق.آ.د.م ١٣٧٩ پیش بینی شده است و شروط ماده اخیر به دیون ناشی از چک که تابع قانون خاص است، تسری ندارد. اما، انصاف و رعایت حال معسر شاید اقتضای دیگری داشت.
اکثریت اعضای هیات عمومی دیوان عالی کشور صبح امروز اول شهریور ١٤٠١ رأی شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان یزد مبنی بر «توقف محاسبه خسارت تأخیر تأدیه از زمان صدور حکم اعسار یا تقسیط وجه چک» را تأیید نمودند. متن کامل رأی و استدلال هیأت عمومی متعاقباً ارائه خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
- رای وحدت رویه شماره ۸۳۰ هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رای وحدت رویه شماره ۸۲۹ هیات عمومی دیوان عالی کشور
- ابطال مصوبه محاسبه نمرات مردودی دانشجویان در میانگین کل نمرات
- تعدد معنوی جرم خودداری مامور از تعقیب مرتکبان قاچاق
- رای وحدت رویه شماره ۸۲۸ هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رأی وحدت رویه شماره ۸۲۷ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
- آیا با اسقاط خیار عیب، حق ارش و حق فسخ ساقط میشود؟
- مصوبه تغییر نام و سرفصلهای رشته حقوق و حسابداری دانشگاه علمیکاربردی ابطال شد
- صدور یک رای وحدترویه با موضوع مرجع صالح رسیدگی به شکایات درخصوص مصوبات موردی شوراهای اسلامی شهر
- رای وحدت رویه شماره ۸۲۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
- تاثیر شرایط روانی ناشی از عادت ماهانه زنان بر تخفیف مجازات
- ابطال بخشنامه مدیرکل تصفیه امور ورشکستگی قوه قضاییه درخصوص مسئولیت راهنین به پرداخت خسارات تاخیر تادیه
- رأی وحدت رویه شماره ۸۲۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
- رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور در خصوص اختیار معاون دادستان برای درخواست اعاده دادرسی
- رأی وحدت رویه شماره ۸۲۴ هیأت عمومی دیوان عالی کشور